ҚазЕжӨШҒЗИ-да органикалық тұқым өндіретін жаңа цех ашылды
2025 жылғы 23 желтоқсанда ауыл шаруашылығы дақылдарының органикалық тұқымдарын өндіруге арналған жаңа цехтың ашылу салтанаты өтті. Іс-шараға Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Ұлттық ғылым академиясының президенті Ахылбек Қүрішбаев қатысты.
Жаңа цех шведтік SmartSeed инновациялық жабдығымен жабдықталған. Бұл технология тұқымдарды химиялық дәрілерді қолданбай, термиялық әдіспен өңдеуге мүмкіндік береді. Нәтижесінде халықаралық органикалық егіншілік талаптарына сай, сапасы жоғары әрі экологиялық таза тұқым өндіріледі.
– Аталған өндіріс орнының іске қосылуы Қазақстанда орнықты ауыл шаруашылығын дамыту мен заманауи агротехнологияларды енгізу жолындағы маңызды қадам болып отыр. Цех ғылыми зерттеулер мен аграрлық өндіріс үшін сапалы тұқым материалын дайындауға бағытталған. Цех тұқымдарды термиялық өңдеуге, кейіннен кептіруге және биостимуляторлармен өңдеуге арналған жеке аймақтарды, сондай-ақ барлық технологиялық процестерді басқару жүйесін қамтиды, – деп атап өтті органикалық зертхана меңгерушісі Назира Слямова.
Сонымен қатар, өндірісте Германияның MARViTECH GmbH компаниясы әзірлеген MARViN тұқым талдағышы қолданылады. Бұл құрылғы тұқымдардың санын, мың тұқымның салмағын, өлшемі мен сапалық көрсеткіштерін жылдам әрі дәл анықтауға мүмкіндік береді. Талдау нәтижелері бірнеше секунд ішінде дайын болып, цифрлық форматта сақталады. Жаңа технологияларды пайдалану селекция мен тұқым шаруашылығындағы дәлдікті арттырып, ғылыми жетістіктерді аграрлық практикаға кеңінен енгізуге жол ашады.
В КазНИИЗиР открыли цех по производству органических семян с инновационным оборудованием
23 декабря 2025 года состоялось открытие цеха по производству органических семян, оснащённого инновационным шведским оборудованием SmartSeed для термической обработки семян сельскохозяйственных культур. В церемонии открытия принял участие Президент Национальной академии наук Республики Казахстан при Президенте РК Ахылбек Куришбаев.
Внедрение технологии SmartSeed позволяет обрабатывать семена без применения химических протравителей, обеспечивая их высокое качество и безопасность. Такой подход полностью соответствует международным стандартам органического земледелия и отвечает современным требованиям устойчивого развития аграрного сектора.
– Открытие нового цеха стало важным шагом в развитии устойчивого сельского хозяйства и внедрении передовых агротехнологий в Казахстане. Производственная площадка ориентирована на выпуск качественного семенного материала, востребованного как в научной среде, так и в аграрном производстве. Цех включает отдельные зоны для термической обработки семян, их последующей сушки и обработки биостимуляторами, а также систему управления всеми технологическими процессами, – отметила заведующая лабораторией органического земледелия Назира Слямова.
Кроме того, в цехе используется профессиональный анализатор семян MARViN, разработанный немецкой компанией MARViTECH GmbH. Это современное лабораторное устройство предназначено для быстрой и точной автоматизированной оценки качества семян. С его помощью проводится подсчёт семян, определяется масса тысячи семян, анализируются размеры, форма и качественные характеристики, а также выявляются дефектные образцы.
Все данные обрабатываются и сохраняются в цифровом формате всего за несколько секунд. Использование таких технологий повышает точность селекционной работы, усиливает контроль качества и способствует внедрению научных решений в практику аграрного производства.
@agro__press @nasec.kz
ҚазЕжӨШҒЗИ-де академик Ізтілеу Әбуғалиевтің 95 жылдығына арналған дөңгелек үстел өтті
Бүгін Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтында (ҚазЕжӨШҒЗИ) академик Ізтілеу Әбуғалиевтің туғанына 95 жыл толуына арналған дөңгелек үстел өтті. Ол – аграрлық ғылымды ұйымдастыруда ерекше із қалдырған, институт тарихымен тағдыры тығыз байланысты көрнекті ғалым.
Іс-шараға Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Ұлттық ғылым академиясының Президенті Ақылбек Күрішбаев, институт басшылығы, жетекші ғалымдар, академиктің шәкірттері мен отбасы мүшелері қатысты.
Дөңгелек үстел барысында Ізтілеу Әбуғалиевтің ғылыми және ұйымдастырушылық мұрасы, оның Қазақстанның аграрлық ғылымын дамытудағы рөлі мен ғылыми мектеп қалыптастырудағы еңбегі кеңінен сөз болды.
Сапар барысында Ақылбек Күрішбаев институтта жақында іске қосылған тұқым өңдеу зауытының жұмысымен танысып, оның өндірістік мүмкіндіктері мен аграрлық салаға тигізер нақты пайдасына ерекше қызығушылық танытты. Оның айтуынша, мұндай нысандар ғылым мен өндірістің нақты байланысын көрсетеді.
Дөңгелек үстелде сөйлеген сөзінде Ақылбек Күрішбаев институтпен байланысты жеке естеліктерімен бөлісті.
«Мен бұл институтта өзім де еңбек еттім. Осы залда көптеген тағдырлы кездесулер өтті, тарихи шешімдер қабылданды. Мұның бәрі – жадымызда. Институтты осындай деңгейге жеткізген – Ізтілеу Әбуғалиев. Ол ҚазЕжӨШҒЗИ-тың жиырма жыл басқарды және оны ірі ғылыми орталыққа айналдырды. Біз мұның бәрін өз көзімізбен көрдік», – деді ол.
Ол академик Әбуғалиевтің еңбектері әлемнің көптеген тілдеріне аударылғанын, ал оның жетекшілігімен Қазақстанда заманауи аграрлық ғылыми мектеп қалыптасқанын атап өтті.
«Бүгін біз есімі ел тарихында алтын әріппен жазылған ғалымның 95 жылдығына орай бас қостық», – деді Ақылбек Күрішбаев.
Институт Басқарма төрағасы Шолпан Бастаубаева да сөз сөйлеп, академик салған ғылыми негіздің бүгінгі ұрпақ үшін маңызын атап өтті.
«Ізтілеу Әбуғалиев институттың ғана емес, тұтас ғылыми дәстүрдің негізін қалады. Бұл мұра бізге үлкен жауапкершілік жүктейді», – деді ол.
Кездесу барысында ғалымдар академиктің ғылыми жолы, ұйымдастырушылық қабілеті мен шәкірт тәрбиелеудегі рөлі туралы естеліктерімен бөлісті.
Академиктің қызы, биология ғылымдарының докторы Сауле Әбуғалиева сөйлеген сөзінде әкесінің өмірі мен институттың ажырамас байланысын тебіреніспен еске алды.
«Менің балалық шағым осы институтта өтті. Бұл жер әкем үшін жай жұмыс орны емес, өмірінің мәні болды», – деді ол.
Академиктің өмір жолы мен ғылыми мұрасы туралы ауыл шаруашылығы ғылымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА академигі Серік Кененбаев баяндама жасап, Ізтілеу Әбуғалиевтің еңбектері аграрлық ғылымның тұтас бағыттарының қалыптасуына берік негіз болғанын атап өтті.
«Оның зерттеулері бүгінгі күні де өзектілігін жоғалтқан жоқ. Бұл – нақты нәтижеге, жерге, өндіріске бағытталған ғылым еді. Ол теория мен практиканы сирек кездесетін деңгейде ұштастыра білді», – деді Серік Кененбаев.
Бұл тақырыпты ауыл шаруашылығы ғылымдарының докторы, профессор Марат Қожахметов жалғастырып, Ізтілеу Әбуғалиевті ірі ғылыми мектептің негізін қалаған көшбасшы ретінде сипаттады.
«Ол жас мамандардан болашақ ғалымдарды көре білді. Бүгінде ғылыми бағыттарды басқарып отырған көптеген мамандар дәл осы мектептен түлеп ұшты», – деді ол.
Академиктің шәкірті, ауыл шаруашылығы ғылымдарының кандидаты Клара Айтымбетованың сөзі ерекше әсерлі болды.
«Ол біз үшін тек басшы ғана емес, үлкен әріппен жазылатын Ұстаз еді. Оның талапшылдығы, әділдігі мен адамдық жылуы жүрегімізде мәңгі сақталды», –деді ол.
Ізтілеу Әбуғалиевтің ғылыми кадрларды даярлаудағы өлшеусіз еңбегі туралы ауыл шаруашылығы ғылымдарының докторы, ҚР ҰААН академигі Қанағат Баймағамбетова айтты.
«Ол Қазақстанның аграрлық ғылымы үшін нағыз кадрлар ұстаханасын қалыптастырды. Оның жетекшілігімен өсіп шыққан ғалымдар бүгінгі таңда саланың дамуына бағыт-бағдар беріп отыр», – деді ол.
Академиктің туыстары да жүрекжарды естеліктерімен бөлісті. Ауыл шаруашылығы ғылымдарының кандидаты Самат Әбуғалиев үшін институт отбасы өмірінің ажырамас бөлігі болғанын атап өтті.
«Біздің отбасымыз үшін ҚазЕжӨШҒЗИ әрдайым өміріміздің бір бөлшегі болды. Әкеміз бен атамыз осы жерде еңбек етіп, өмір сүріп, ғылымға адал қызмет етті», – деді ол.
Іс-шараның ең әсерлі сәттерінің бірі биология ғылымдарының докторы, профессор Сауле Әбуғалиеваның сөзі болды.
«Менің балалық шағым осы институтта өтті. Бұл қабырғалар, бұл адамдар, ғылым жайлы әңгімелер – біздің отбасылық өміріміздің бір бөлшегі еді. Әкем институтпен бірге өмір сүрді, оның әрбір ісі ғылым мен жерге деген шынайы сүйіспеншіліктен туындады», – деп бөлісті ол.
Дөңгелек үстел аясында ерекше рухани мәні бар сәттердің бірі –
«Ізтілеу Әбуғалиев – аграрлық ғылымның асқар тұлғасы» атты кітаптың таныстырылымы болды. Бұл жинақта академиктің әріптестері, шәкірттері, замандастары мен жақындарының естеліктері топтастырылып, ғалымның тұлғасы тек ғылым қайраткері ретінде ғана емес, адамгершілігі биік, елге адал қызмет еткен азамат ретінде кеңінен ашылады.
Кітапты іс-шараға қатысушыларға ғалымның қызы, биология ғылымдарының докторы, профессор Сауле Әбуғалиева табыстады. Бұл сәт ұрпақтар сабақтастығының, рухани мұраның жалғасып жатқанын айқын көрсетті.
«Бұл кітап – әкемді білетін, бірге жұмыс істеген, одан тәлім алған адамдардың тірі естелігі. Әкем үшін ғылым – өмірінің мәні, ал шәкірттері – оның ең үлкен жетістігі болды», – деді Сауле Әбуғалиева.
Кітаптың таныстырылымы дөңгелек үстелдің мазмұнын тереңдете түсіп, Ізтілеу Әбуғалиевтің ғылыми және адами мұрасы тек өткеннің еншісінде қалмай, бүгінгі және келешек ұрпаққа бағытталған құндылық екендігін айқын аңғартты.
Іс-шара соңында қатысушылар еркін форматта естеліктерімен бөлісіп, ғалымға деген құрмет пен алғыстарын білдірді. Бұл дөңгелек үстел ғылымға, ұстазға және тұтас бір дәуірге тағзым етуге айналды.
Дөңгелек үстелдің негізгі бөлімінде ғалымдар, академиктің шәкірттері мен жақындарының мазмұнды да терең баяндамалары тыңдалды. Әрбір сөз Ізтілеу Әбуғалиевтің тұлғалық болмысын – ғалым, басшы және ұстаз ретіндегі биік келбетін жан-жақты ашып көрсетті.
В КазНИИЗиР прошёл круглый стол, посвящённый 95-летию академика Изтелеу Абугалиева
Сегодня в Казахском научно-исследовательском институте земледелия и растениеводства (КазНИИЗиР) состоялся круглый стол, посвящённый 95-летию со дня рождения академика Изтелеу Абугалиева – выдающегося учёного, организатора аграрной науки и одного из ключевых деятелей в истории института.
В мероприятии принял участие Президент Национальной академии наук Республики Казахстан при Президенте РК Ахылбек Куришбаев, а также руководство института, ведущие учёные, ученики и представители семьи академика.
Круглый стол стал площадкой для обсуждения научного и организационного наследия Изтелеу Абугалиева, его вклада в развитие аграрной науки Казахстана и формирование современной научной школы.
Перед началом заседания Ахылбек Куришбаев ознакомился с работой недавно открытого завода по переработке семян, где подробно интересовался производственными мощностями, объёмами переработки и перспективами внедрения научных разработок в практику аграрного сектора. По его словам, такие объекты наглядно показывают, как наука возвращается в поле и становится частью реальной экономики.
Выступая с вступительным словом на круглом столе, Ахылбек Куришбаев поделился личными воспоминаниями, подчеркнув особую роль института и самого академика Абугалиева в формировании современной аграрной науки.
«Я сам работал в этом институте. В этом зале проходили знаковые встречи, здесь принимались исторические решения и документы. Всё это живая память. И именно Изтелеу Абугалиев довёл институт до того уровня, который мы сегодня видим. На протяжении двадцати лет он возглавлял КазНИИЗиР и превратил его в мощный научный центр. Мы были свидетелями этого своими глазами», – отметил Ахылбек Куришбаев.
Он подчеркнул, что научное наследие академика Абугалиева поистине масштабно: его труды переведены на многие языки мира, а под его руководством сформировалась современная аграрная научная школа Казахстана.
«Сегодня мы собрались, чтобы отметить 95-летие со дня рождения учёного, чьё имя навсегда останется в памяти и будет вписано золотыми буквами в историю отечественной науки», – сказал Президент НАН РК.
С приветственным словом также выступила Председатель Правления ТОО «КазНИИЗиР» Шолпан Бастаубаева, подчеркнув, что институт и сегодня продолжает развиваться, опираясь на фундамент, заложенный Изтелеу Абугалиевым.
«Он создал не просто институт – он создал научную среду, школу, традицию ответственности перед землёй и страной. Мы ощущаем это наследие в нашей ежедневной работе», – отметила она.
В основной части программы прозвучали доклады, посвящённые жизни и научному пути академика. Учёные говорили о нём как о руководителе крупной научной школы, талантливом организаторе и наставнике, воспитавшем целую плеяду специалистов.
Особенно тёплым стало выступление дочери учёного – доктора биологических наук, профессора Сауле Изтелеуовны Абугалиевой.
«Моё детство прошло здесь, в институте. Эти коридоры, люди, разговоры о науке были частью нашей семейной жизни. Для отца институт был не просто работой – это было делом всей его жизни», – поделилась она.
В основной части круглого стола прозвучали содержательные и глубокие выступления ученых, учеников и близких академика, каждое из которых по-своему раскрывало масштаб личности Изтелеу Абугалиева – как ученого, руководителя и наставника.
С докладом о жизни и научном наследии академика выступил доктор сельскохозяйственных наук, профессор, академик НАН РК Серик Кененбаев. Он подчеркнул, что труды Изтелеу Абугалиева стали фундаментом для развития целых направлений аграрной науки.
«Его исследования не потеряли актуальности и сегодня. Это была наука, ориентированная на результат, на землю, на производство. Он умел соединять теорию и практику так, как это удаётся немногим», – отметил Серик Кененбаев.
Тему продолжил доктор сельскохозяйственных наук, профессор Марат Кожахметов, охарактеризовав Изтелеу Абугалиева как руководителя крупной научной школы.
«Он умел видеть в молодых специалистах будущих ученых. Многие из тех, кто сегодня возглавляет научные направления, вышли именно из его школы», – подчеркнул он.
Особенно проникновенным стало выступление кандидата сельскохозяйственных наук Клары Айтымбетовой, ученицы академика.
«Для нас он был не только руководителем, но и Учителем с большой буквы. Его светлый образ навсегда остался в наших сердцах – в его требовательности, справедливости и человеческой теплоте», – сказала она.
О вкладе Изтелеу Абугалиева в подготовку научных кадров говорила доктор сельскохозяйственных наук, академик НААН РК Канагат Баймагамбетова.
«Он создал настоящую кузницу кадров для аграрной науки Казахстана. Под его руководством формировалось поколение ученых, которые и сегодня определяют развитие отрасли», – отметила она.
Тёплые слова прозвучали и от родственников академика. Кандидат сельскохозяйственных наук Самат Абугалиев подчеркнул, что для семьи институт был продолжением дома.
«Для нас КазНИИЗиР всегда был частью жизни. Здесь работал, жил и служил науке наш отец и дед», – сказал он.
Особое эмоциональное звучание имело выступление доктора биологических наук, профессора Сауле Абугалиевой.
«Моё детство прошло в этом институте. Эти стены, эти люди, разговоры о науке были частью нашей семьи. Отец жил институтом, и всё, что он делал, было продиктовано искренней любовью к науке и земле», – поделилась она.
В завершение участники круглого стола в свободном формате делились воспоминаниями, подчёркивая, что имя Изтелеу Абугалиева навсегда вписано золотыми буквами в историю аграрной науки Казахстана, а его научное и человеческое наследие продолжает жить в делах учеников и развитии института.
Особым и символичным моментом круглого стола стала презентация книги «Ізтілеу Әбуғалиев – аграрлық ғылымның асқар тұлғасы». Издание объединило воспоминания коллег, учеников, соратников и близких академика, раскрывая его не только как выдающегося учёного и руководителя, но и как человека высокой культуры, принципов и преданности науке.
Книгу участникам мероприятия передала дочь учёного – доктор биологических наук, профессор Сауле Изтелеуовна Абугалиева. Этот жест стал продолжением той духовной связи поколений, о которой не раз говорили выступавшие.
«Эта книга – живая память. В ней собраны голоса людей, для которых отец был Учителем, наставником и примером служения науке», – отметила Сауле Абугалиева.
Презентация издания органично дополнила атмосферу встречи, подчеркнув, что научное и человеческое наследие Изтелеу Абугалиева продолжает жить – в книгах, воспоминаниях, научных школах и в судьбах его учеников.
В завершение встречи участники в формате свободного микрофона делились личными воспоминаниями, словами благодарности и признательности. Круглый стол стал не только научным мероприятием, но и актом глубокого уважения и поклонения учёному, чьё наследие продолжает работать на будущее аграрной науки Казахстана.
@agro__press @nasec.kz
ҰАҒБО агротехнологиялық хабқа бет алды: стратегиялық сессия және 2030 жылға дейінгі даму басымдықтары
С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық зерттеу университетінің базасында «Ұлттық аграрлық ғылыми-білім беру орталығы» КЕАҚ-ты агротехнологиялық хабқа трансформациялау стратегиясын талқылау» тақырыбында стратегиялық сессия өтті.
Іс-шараға ҰАҒБО Басқармасы мен Директорлар кеңесінің мүшелері, аграрлық жоғары оқу орындарының, ғылыми-зерттеу институттарының, тәжірибелік-өндірістік шаруашылықтардың басшылары, аграрлық технологияларды трансферттеу және коммерцияландыру орталығының өкілдері, сондай-ақ сала сарапшылары қатысты.
Сессияны Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы вице-министрі Ербол Тасжүреков модерациялады.
Стратегиялық сессия барысында ҰАҒБО жүйесіндегі негізгі кластерлердің – ЖОО, ҒЗИ, тәжірибелік шаруашылықтар мен ЦТКА-ның ұстанымдары ұсынылып, білім, ғылым және өндіріс арасындағы өзара ықпалдастық тетіктері талқыланды. Сонымен қатар ҰАҒБО -ның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясын жаңарту мәселелері қаралды.
Талқылауға ҰАҒБО-ның құрамына кіретін 3 университеттің, 12 ғылыми-зерттеу институтының және 16 тәжірибелік-өндірістік шаруашылықтың бірінші басшылары қатысты. Қатысушылар еншілес ұйымдардың ұсыныстарын тыңдап, орталықтың даму жөніндегі бірыңғай көзқарасын қалыптастырды.
Жаңа стратегия аясында негізгі басымдықтар ретінде:
• бизнеспен тиімді өзара іс-қимыл тетіктерін қалыптастыру;
• ҰАҒБО ұйымдары арасындағы ғылыми коллаборацияны күшейту;
• ЖОО, ҒЗИ және тәжірибелік шаруашылықтардың рөлін біртұтас инновациялық экожүйе тұрғысынан қайта қарау;
• агротехнологияларды трансферттеу және коммерцияландыру бойынша бірыңғай цифрлық платформаны дамыту қажеттігі атап өтілді.
ҚазЕжӨШҒЗИ-дің стратегиялық бағыты
ҚазЕжӨШҒЗИ Басқарма Төрағасы Шолпан Бастаубаева институттың 2030 жылға дейінгі негізгі мақсаты – жоғары сапалы түпнұсқа және элиталық тұқымдар өндіруде, сондай-ақ жаңа бәсекеге қабілетті сорттар мен агротехнологияларды өндіріске енгізуде көшбасшы ұйымға айналу екенін атап өтті.
Институт қызметінің басым бағыттары:
• ауыл шаруашылығы дақылдарының генқорын қалыптастыру, сақтау және кешенді зерттеу;
• заманауи биотехнологияларды қолдана отырып, жоғары өнімді және төзімді сорттар мен будандарды шығару;
• тұқым шаруашылығын жетілдіру және элиталық тұқым өндіру;
• бейімделген ландшафтық егіншілік жүйелерін әзірлеу;
• ресурс үнемдейтін және органикалық егіншілік жүйелерін дамыту.
Стратегиялық сессия аграрлық ғылым мен білім беруді практикалық нәтижеге, инновация мен тұрақты дамуға бағыттаудағы маңызды кезең болды. ҰАҒБО Қазақстанда заманауи агротехнологиялық экожүйе қалыптастыру жұмысын жалғастыруда.
НАНОЦ формирует агротехнологический хаб: стратегическая сессия и приоритеты развития до 2030 года
На базе Казахского агротехнического исследовательского университета имени С. Сейфуллина прошла стратегическая сессия на тему «Обсуждение стратегии развития НАО «Национальный аграрный научно-образовательный центр» по трансформации в агротехнологический хаб».
В мероприятии приняли участие члены Правления и Совета директоров НАО «НАНОЦ», руководители аграрных вузов, научно-исследовательских институтов, опытно-производственных хозяйств, представители Центра трансферта и коммерциализации аграрных технологий, а также приглашённые эксперты. Модератором сессии выступил вице-министр сельского хозяйства Республики Казахстан Ербол Тасжуреков.
В ходе стратегической сессии были представлены позиции ключевых кластеров системы НАНОЦ – вузов, НИИ, опытно-производственных хозяйств и ЦТКА, обсуждены подходы к интеграции образования, науки и производства, а также рассмотрены предложения по обновлению миссии, видения и стратегических направлений развития НАНОЦ до 2030 года.
В обсуждении приняли участие первые руководители трёх университетов, 12 научно-исследовательских институтов и 16 опытно-производственных хозяйств, входящих в структуру НАНОЦ. Были заслушаны презентации дочерних организаций и представлено стратегическое видение дальнейшего развития центра.
По итогам дискуссии участники отметили, что в новой Стратегии развития необходимо сосредоточиться на:
• создании эффективных механизмов и площадок взаимодействия с бизнесом;
• усилении внутренней коллаборации учёных организаций НАНОЦ;
• переосмыслении роли вузов, НИИ и ОПХ в рамках единой инновационной экосистемы;
• развитии единой цифровой платформы по трансферу и коммерциализации агротехнологий.
Вклад КазНИИ земледелия и растениеводства
Председатель Правления КазНИИ земледелия и растениеводства Шолпан Бастаубаева отметила, что к 2030 году институт ставит перед собой цель стать лидирующей научно-производственной организацией по выпуску высококачественных оригинальных и элитных семян, а также по внедрению в производство конкурентоспособных сортов, гибридов и инновационных агротехнологий.
Среди ключевых направлений работы института:
• формирование, сохранение и комплексное изучение генофонда сельскохозяйственных растений;
• создание высокопродуктивных и устойчивых к стрессовым факторам сортов и гибридов зерновых, зернобобовых, технических, кормовых и масличных культур с применением современных биотехнологий;
• развитие системы семеноводства, включая производство оригинальных и элитных семян;
• разработка адаптивно-ландшафтных систем земледелия и проведение агроэкологического районирования пашни;
• внедрение ресурсосберегающих и органических систем земледелия с получением экологически чистой продукции.
Стратегическая сессия стала важным шагом к формированию единого видения развития аграрной науки и образования, ориентированного на практический результат, инновации и устойчивое развитие агропромышленного комплекса страны.
НАНОЦ продолжает системную работу по созданию современной агротехнологической экосистемы Казахстана.
@agro__press @nasec.kz
ҚазЕжӨШҒЗИ өкілі CWANA өңірі генбанктері басшыларының Стамбулдағы кездесуіне қатысты
2025 жылғы 8–11 желтоқсан аралығында Түркияның Стамбул қаласында Орталық және Батыс Азия, сондай-ақ Солтүстік Африка елдерін қамтитын CWANA өңірінің генбанктер басшыларының кездесуі өтті. Іс-шараны Қуаң аймақтардағы ауыл шаруашылығы зерттеулері жөніндегі халықаралық орталық (ICARDA) CGIAR ұйымымен бірлесіп, генбанктерді дамыту бастамалары аясында ұйымдастырды.
Кездесудің негізгі тақырыбы – өсімдіктердің генетикалық ресурстарын сақтау және тиімді пайдалану бағытында өңірлік ынтымақтастықты нығайту болды. Қатысушылар климаттың өзгеруі жағдайында азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге байланысты ортақ сын-қатерлерді және оларды шешудің үйлестірілген жолдарын талқылады.
Аталған халықаралық кездесуге Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтынан (ҚазЕжӨШҒЗИ) ауыл шаруашылығы дақылдарының генофонды зертханасының меңгерушісі Данияр Таджибаев қатысты. Кездесу барысында генетикалық ресурстарды басқару саласындағы саясатты күшейту, ғылыми ынтымақтастықты кеңейту және өңірлік деңгейде бірлескен іс-қимылдарды дамыту мәселелері көтерілді.
Представитель КазНИИЗиР принял участие во встрече руководителей генбанков региона CWANA в Стамбуле
С 8 по 11 декабря 2025 года в Стамбуле состоялась встреча руководителей генбанков региона CWANA, объединяющего страны Центральной и Западной Азии, а также Северной Африки. Мероприятие было организовано Международным центром сельскохозяйственных исследований в засушливых районах (ICARDA) совместно с CGIAR в рамках инициатив по развитию и совершенствованию генбанков.
Основной темой встречи стало усиление регионального сотрудничества в сфере сохранения и рационального использования генетических ресурсов растений. Участники обсудили общие вызовы, связанные с изменением климата и обеспечением продовольственной безопасности, а также пути выработки скоординированных решений на межрегиональном уровне.
От Казахского научно-исследовательского института земледелия и растениеводства (КазНИИЗиР) в мероприятии принял участие заведующий лабораторией генофонда сельскохозяйственных культур Данияр Таджибаев. В рамках встречи были обозначены приоритеты дальнейшего взаимодействия, вопросы укрепления политики в сфере управления генетическими ресурсами и расширения научного сотрудничества между странами региона.
@agro__press @nasec.kz
Алматыда жас ғалымдар ғылымның болашағын талқылады
2025 жылғы 11–12 желтоқсан күндері Алматы қаласында Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Ұлттық ғылым академиясының ұйымдастыруымен Қазақстан жас ғалымдарының II Халықаралық конгресі өтті. Конгресс ЮНЕСКО ұсынған «Сенім, өзгерістер және ертеңгі күн: 2050 жылға қажет ғылым» тақырыбы аясында ұйымдастырылды.
Конгресс аясында Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтының өсімдіктер биотехнологиясы зертханасының ғылыми қызметкері, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ докторанты Амангелдиева Айгүл Айдарқызы ғылыми баяндамамен сөз сөйледі. Оның баяндамасы климаттың өзгеруі мәселелеріне және ҚазЕжӨШҒЗИ ғалымдарының қуаңшылыққа төзімді соя желілері мен сорттарын шығару бойынша жүргізіп жатқан зерттеулерінің нәтижелеріне арналды.
Баяндама барысында жаһандық климаттық өзгерістер жағдайында сояның қуаңшылыққа төзімділігін анықтауға бағытталған кешенді фенотиптеу мен генотиптеу нәтижелері ұсынылды. Бұл зерттеулер селекцияны дамыту мен елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін маңызды ғылыми негіз болып табылады.
Конгресс жұмысына 1 000-нан астам жас зерттеуші, 24 елден келген 80-нен аса шетелдік ғалым, ғылыми диаспора өкілдері, академиктер, Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары және жетекші ғылыми ұйымдардың басшылары қатысты.
Молодые учёные Казахстана обсудили науку будущего на международном конгрессе в Алматы
11–12 декабря 2025 года в Алматы прошёл II Международный конгресс молодых учёных Казахстана, организованный Национальной академией наук при Президенте Республики Казахстан. Мероприятие объединило исследователей вокруг глобальной повестки ЮНЕСКО – «Доверие, преобразования и завтрашний день: наука, необходимая нам к 2050 году».
В рамках конгресса с научным докладом выступила молодой учёный, научный сотрудник лаборатории биотехнологии растений Казахского научно-исследовательского института земледелия и растениеводства, докторант КазНУ имени аль-Фараби Амангелдиева Айгуль Айдаровна. Её выступление было посвящено актуальной теме изменения климата и результатам исследований учёных КазНИИЗиР по созданию засухоустойчивых линий и сортов сои.
В докладе были представлены итоги комплексного фенотипирования и генотипирования, направленные на выявление молекулярных маркеров устойчивости сои к засухе в условиях глобальных климатических изменений. Представленные разработки имеют важное значение для современной селекции и укрепления продовольственной безопасности страны.
Всего в работе конгресса приняли участие более 1 000 молодых исследователей, свыше 80 зарубежных учёных из 24 стран, представители научной диаспоры, академического сообщества, депутаты Парламента Республики Казахстан и руководители ведущих научных организаций.
@agro__press @nasec.kz
ҚазЕжӨШҒЗИ-де Тәуелсіздік күні атап өтіліп, үздік жас ғалымдар марапатталды
Бүгін Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтында Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күніне орай мерекелік концерт өтті. Іс-шара барысында институттың Басқарма Төрайымы Шолпан Бастаубаева құттықтау сөз сөйлеп, ұжым мен жас ғалымдарды еліміздің басты мерекесімен құттықтады. Ол ғылымның ел дамуы үшін маңызын атап өтіп, жас зерттеушілерге шығармашылық табыс пен жаңа ғылыми жетістіктер тіледі.
Мерекелік іс-шара аясында PhD докторлар, докторанттар және магистрлер арасында дәстүрлі «Үздік жас ғалым» конкурсы ұйымдастырылды. Конкурстың мақсаты – жас ғалымдардың ғылыми әлеуетін арттыру, зерттеу қызметін ынталандыру және олардың қоғамдық белсенділігін қолдау.
Конкурс жеңімпаздары:
Жылдың үздік PhD докторы – Батырбек Максат
Жылдың үздік докторанты – Бабисекова Диляра
Жылдың үздік магистрі – Ибаш Нұрғазы
Жылдың үздік белсенді жас ғалымы – Рустемова Карлыға
Жеңімпаздарға дипломдар мен қаржылай сыйлықтар табысталды.
Институт басшылығы жас ғалымдардың жетістіктерін жоғары бағалап, олардың алдағы ғылыми жолына табыс пен жаңа серпін тіледі.
В КазНИИЗиР отметили День независимости и наградили лучших молодых ученых
Сегодня в Казахском научно-исследовательском институте земледелия и растениеводства состоялся праздничный концерт, приуроченный ко Дню независимости Республики Казахстан. С поздравительным словом перед коллективом и молодыми учеными выступила Председатель Правления Шолпан Бастаубаева, подчеркнув значимую роль науки в развитии страны и пожелав молодым исследователям новых достижений и профессионального роста.
В рамках праздничного мероприятия среди PhD-докторов, докторантов и магистров был проведён конкурс «Лучший молодой ученый». Его целью стало повышение научного потенциала молодежи, стимулирование исследовательской деятельности и поддержка общественной активности.
Победители конкурса:
Лучший PhD-доктор года – Батырбек Максат
Лучший докторант года – Бабисекова Диляра
Лучший магистр года – Ибаш Нургазы
Лучший активный молодой ученый – Рустемова Карлыга
Победителям были вручены дипломы и денежные поощрения.
Руководство института высоко оценило успехи молодых ученых и пожелало им дальнейших научных побед и реализации перспективных проектов.
@agro__press @nasec.kz
ҚазЕжӨШҒЗИ Кеген ауданындағы Ауыл шаруашылығы қызметкерлері күніне арналған шараға қатысты
Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты Кеген ауданындағы Ауыл шаруашылығы қызметкерлері күніне арналған мерекелік шараға қатысты.
Сапар барысында аудан әкімдігі, ауылдық округтердің өкілдері және ауыл шаруашылығы тауарөндірушілерімен кездесу өтті. Тараптар жаңа ауыл шаруашылығы дақылдарының сорттарын және озық агротехнологияларды аудан шаруашылықтарына енгізу бағытындағы әрі қарайғы ынтымақтастық мүмкіндіктерін талқылады.
КазНИИЗиР принял участие в праздновании Дня работника сельского хозяйства Кегенского района
Казахский научно-исследовательский институт земледелия и растениеводства принял участие в мероприятии, посвящённом Дню работника сельского хозяйства Кегенского района.
В рамках визита состоялась встреча с представителями акимата, руководителями сельских округов и товаропроизводителями. Стороны обсудили перспективы дальнейшего сотрудничества, включая внедрение новых сортов сельскохозяйственных культур и передовых агротехнологий в хозяйствах района.
@agro__press @nasec.kz
ҚазЕжӨШҒЗИ CITIC Construction және Қытай АШМ делегациясы келді
2025 жылдың мамыр айында Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығы министрі Айдарбек Сапаров CITIC Construction Co., Ltd. директорлар кеңесінің төрағасы Янь Цзяньцзянмен кездесу өткізген болатын. Сол кездесуде тараптар селекция, тұқым шаруашылығы, ғылыми жобалар және агросекторға инвестициялар бойынша әріптестікті кеңейту мәселелерін талқылады.
Осы келісімдердің жалғасы ретінде CITIC Construction компаниясының өкілдері және Қытай Халық Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігінің делегациясы Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтына (ҚазЕжӨШҒЗИ) келді. Кездесу барысында ғылыми-технологиялық ынтымақтастықты кеңейту, бірлескен жобаларды дамыту және екі ел арасындағы серіктестікті нығайту мәселелері қарастырылды.
CITIC Construction компаниясы CITIC Group құрамына кіреді және Қазақстанда бірқатар маңызды жобаларды жүзеге асырып келеді. Сонымен қатар, тараптар тұқым шаруашылығы саласындағы Қытай-Қазақстан ғылыми-технологиялық орталығын дамытуға ерекше көңіл бөлуде.
2025 жылдың 11 желтоқсанында ҚазЕжӨШҒЗИ-ге Қытай Ауыл шаруашылығы министрлігі мен агробиотехнология саласындағы жетекші компаниялардың өкілдерінен құралған 13 адамдық делегация келді. Делегация құрамында тұқым шаруашылығы, статистика, халықаралық ынтымақтастық және аграрлық жобаларды басқару салаларының жетекші мамандары бар.
Делегация мүшелерінің үлгілік құрамы:
Ван Чанхай – Join Hope Seed Industry Co., Ltd. өнім менеджері;
Лю Сюэмин – Xinjiang Join Hope Biotechnology Co., Ltd. халықаралық сауда бөлімінің бас директоры;
Ма Чжиган – ҚХР Ауыл шаруашылығы министрлігінің Сыртқы экономикалық ынтымақтастық орталығы төрағасының орынбасары;
Юй Фуцин – Ұлттық мал шаруашылығы станциясының статистикалық ақпарат департаментінің директоры;
Ли Гоючжэнь – CITIC Construction ауыл шаруашылығы бағытының бас менеджері;
Ду Юн – CITIC Construction ауыл шаруашылығы бағытының директоры.
Қонақтар институттың зертханалық мүмкіндіктерімен, ғылыми әзірлемелерімен танысып, бірлескен жобаларды дамыту перспективаларын талқылады. Визит соңында тараптар өзара ынтымақтастықты одан әрі тереңдетуге ниетті екенін білдірді
КазНИИЗиР посетила делегация CITIC Construction и Министерства сельского хозяйства Китая
В мае министр сельского хозяйства Республики Казахстан Айдарбек Сапаров провёл встречу с председателем совета директоров CITIC Construction Co., Ltd. Янь Цзяньцзяном. Тогда стороны обсудили перспективы сотрудничества, включая селекцию, семеноводство, научные проекты и инвестиции в аграрный сектор.
В продолжение договорённостей представители CITIC Construction и делегация Министерства сельского хозяйства Китая посетили Казахский научно-исследовательский институт земледелия и растениеводства (КазНИИЗиР). В ходе визита были проведены переговоры по вопросам расширения научно-технологического взаимодействия, совместных проектов и укрепления сотрудничества между двумя странами.
Компания CITIC Construction, входящая в структуру CITIC Group, уже реализует в Казахстане ряд значимых проектов, включая реконструкцию автодорог и модернизацию промышленных объектов. Китай и Казахстан также договорились о дальнейшем развитии Китайско-Казахстанского центра научного и технологического сотрудничества в области семеноводства.
11 декабря 2025 года в КазНИИЗиР прибыла делегация из 13 человек – представителей Министерства сельского хозяйства и ведущих агробиотехнологических компаний Китая. Среди них руководители и эксперты в области семеноводства, статистики, международного сотрудничества и управления аграрными проектами.
В их числе:
Ван Чанхай – продукт-менеджер Join Hope Seed Industry Co., Ltd.;
Лю Сюэмин – гендиректор международного отдела Xinjiang Join Hope Biotechnology Co., Ltd.;
Ма Чжиган – заместитель директора Центра внешнеэкономического сотрудничества Министерства сельского хозяйства КНР;
Юй Фуцин – директор департамента статистической информации Национальной станции животноводства;
Ли Гоючжэнь – генеральный менеджер сельскохозяйственного направления CITIC Construction;
Ду Юн – директор сельскохозяйственного направления CITIC Construction.
Гости ознакомились с научными разработками института, лабораторной базой и потенциалом совместных проектов. По итогам визита стороны выразили заинтересованность в дальнейшем углублении двустороннего сотрудничества.
@agro__press @nasec.kz
Свежие комментарии