Умное сельское хозяйство: в Алматы обсудили IoT и биочар
8–9 сентября 2025 года в Казахском национальном аграрном исследовательском университете прошёл международный семинар «Use of Smart Agriculture: IoT Technologies and Biochar Applications».
Мероприятие объединило экспертов и молодых учёных из Казахстана, Узбекистана, Кыргызстана и Таджикистана.
Участники обсудили: цифровые решения в пчеловодстве, развитие вертикальных ферм, инновационные методы ирригации, применение биочара для восстановления почв.
Особое внимание уделили роли технологий Интернета вещей (IoT), которые позволяют повысить эффективность аграрного производства и рационально использовать ресурсы.
Завершающим этапом стала выездная практическая сессия в учебном хозяйстве КазНАИУ, где студенты вместе с экспертами протестировали современные агротехнологии в полевых условиях.
От КазНИИЗиР в семинаре приняли участие:
Карлыға Рустемова – младший научный сотрудник лаборатории почвоведения и агрохимии, докторант 1 курса; Бекжан Майкотов – младший научный сотрудник лаборатории биотехнологии растений, докторант 1 курса; Арман Баймагамбетов – младший научный сотрудник лаборатории иммунитета и защиты растений, докторант 1 курса.
Семинар показал, что объединение науки, образования и инноваций становится важным условием для устойчивого развития сельского хозяйства в регионе.
Ақылды ауыл шаруашылығы: Алматыда IoT және биочар талқыланды
2025 жылғы 8–9 қыркүйекте Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университетінде «Use of Smart Agriculture: IoT Technologies and Biochar Applications» атты халықаралық семинар өтті.
Іс-шараға Қазақстан, Өзбекстан, Қырғызстан және Тәжікстаннан сарапшылар мен жас ғалымдар қатысты.
Қатысушылар келесі мәселелерді талқылады: ара шаруашылығындағы цифрлық шешімдер, вертикалды фермалардың дамуы, инновациялық суару әдістері, топырақты қалпына келтірудегі биочардың әлеуеті.
IoT технологияларының ауыл шаруашылығын тиімді дамытуға және ресурстарды ұтымды пайдалануға қосатын үлесіне ерекше назар аударылды.
Семинардың қорытынды кезеңі оқу шаруашылығындағы тәжірибелік сессия болды. Мұнда студенттер мен сарапшылар жаңа агротехнологияларды нақты жағдайда сынап көрді.
ҚазЕжӨШҒЗИ атынан семинарға қатысқандар: Рүстемова Қарлыға – топырақтану және агрохимия зертханасының кіші ғылыми қызметкері, 1 курс докторанты; Майкотов Бекжан – өсімдік биотехнологиясы зертханасының кіші ғылыми қызметкері, 1 курс докторанты; Баймағамбетов Арман – өсімдіктер иммунитеті және қорғау зертханасының кіші ғылыми қызметкері, 1 курс докторанты.
Самсунда XI Халықаралық Еуразиялық топырақтану конгресі өтті
2025 жылғы 1–4 қыркүйек аралығында Түркияның Самсун қаласында «Климаттың өзгеруі жағдайында топырақтану және өсімдіктерді қоректендіру саласындағы инновациялар» тақырыбындағы XI Халықаралық Еуразиялық топырақтану конгресі өтті.
Ондогуз Маиис университетінің Конгресс-холлында өткен шараға әлемнің түкпір-түкпірінен ғалымдар, зерттеушілер, сарапшылар мен саясаткерлер қатысты. Конгресс барысында ауызша және стендтік баяндамалар, интерактивті семинарлар мен панельдік пікірталастар өтті. Негізгі тақырыптар топырақ құнарлылығы, өсімдіктерді тұрақты қоректендіру және климатқа бейімделген агротехнологиялар болды.
Конгреске Қазақстан атынан Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтының ғылым жөніндегі басқарма төрағасының орынбасары Ахзамат Хидиров пен топырақтану және агрохимия зертханасының меңгерушісі Алмағұл Мәлімбаева қатысты. Олар қазақстандық зерттеулердің нәтижелерін ұсынып, халықаралық ынтымақтастықтың болашағын талқылады.
Конгресс ғылыми білім алмасудың ғана емес, халықаралық ынтымақтастықты орнатудың да алаңы болды. Қатысушылар Самсун қаласына саяхат жасап, оның мәдениетімен және тарихымен танысты. Шара салтанатты гала-аспен аяқталды.
Келесі, XII Еуразиялық топырақтану конгресі Грузияда өтеді.
В Самсуне прошёл 11-й Международный Евразийский почвенный конгресс
С 1 по 4 сентября 2025 года в городе Самсун (Турция) прошёл 11-й Международный конгресс «Инновации в почвоведении и питании растений в условиях изменения климата» (Евразийский почвенный конгресс 2025).
Мероприятие объединило ведущих исследователей, учёных, отраслевых экспертов и политиков со всего мира. В Конгресс-холле университета Ондогуз Маиис состоялись устные и стендовые доклады, интерактивные семинары и панельные дискуссии. Особое внимание было уделено вопросам плодородия почв, устойчивого питания растений и климатоадаптивных технологий.
В работе конгресса также приняли участие представители Казахстана: заместитель председателя правления Казахского научно-исследовательского института земледелия по науке Ахзамат Хидиров и заведующая лабораторией почвоведения и агрохимии Алмагул Малимбаева, которые представили результаты казахстанских исследований и обсудили перспективы международного сотрудничества.
Конгресс стал важной площадкой не только для обмена знаниями, но и для установления международного сотрудничества. В завершение мероприятия участники насладились туром по Самсуну, познакомились с культурой города, а финальным аккордом стал торжественный гала-ужин.
Следующий, 12-й Евразийский почвенный конгресс, пройдёт в Грузии.
Қазақстандағы соя селекциясы: азық-түлік қауіпсіздігі үшін жаңа сорттар
Қазақстанда соя селекциясы ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігінің 267-бюджеттік бағдарламасы аясында, BR 22885857 «Елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында майлы және дәнді дақылдардың жоғары өнімді сорттары мен будандарын жасау және өндіріске енгізу» тақырыптық-мақсатты қаржыландыру шеңберінде жүзеге асырылуда.
«Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты» ЖШС-інде бұл жұмыс күрделі көпсатылы процесс болып табылады. Ғалымдар дақылдың негізгі шаруашылық және бағалы белгілерін зерттейді: өнімділік, ерте пісуі, құрғақшылыққа төзімділігі, технологиялылығы, сондай-ақ сапалық көрсеткіштері – ақуыз, май, май қышқылдары мөлшері және антипитательді заттардың (трипсин ингибиторларының) деңгейін төмендету.
Бұл көрсеткіштерді арттыру үшін дәстүрлі селекция әдістерімен қатар заманауи тәсілдер де қолданылады: биотехнологиялық, генетикалық, физиологиялық зерттеулер, сонымен бірге тұқымның ақуызға, майларға, май қышқылдарына, темірге, күкіртке және басқа да маңызды элементтерге кешенді химиялық талдауы жүргізіледі.
Мұндай кешенді тәсіл сояның бірқатар перспективалы сорттарын жасауға мүмкіндік берді:
Алуа – ерте пісетін, құрғақшылыққа төзімді, фотонейтралды;
Ай Сәуле – кеш пісетін, жоғары өнімді, төгіндіге төзімді;
Милка – жоғары органолептикалық қасиеттерімен ерекшеленеді, тофу өндірісіне өте қолайлы;
Елмерей – тұзға төзімді, кеш пісетін әрі жоғары өнімді.
Бүгінде Қазақстан Республикасында Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтында жасалған сояның 22 сорты ресми түрде пайдалануға рұқсат етілген. Бұл жетістіктер елдің азық-түлік қауіпсіздігін нығайтып қана қоймай, аграрлық сектордың дамуына жаңа мүмкіндіктер ашады.
Работа по селекции сои в Казахстане: новые сорта для продовольственной безопасности
Селекция сои в Казахстане ведётся в рамках программно-целевого финансирования Министерства сельского хозяйства РК по бюджетной программе 267, BR 22885857 «Создание и внедрение в производство высокопродуктивных сортов и гибридов масличных и крупяных культур с целью обеспечения продовольственной безопасности страны».
В ТОО «Казахский научно-исследовательский институт земледелия и растениеводства» эта работа представляет собой сложный многоэтапный процесс. Учёные изучают ключевые хозяйственные и ценные признаки культуры: урожайность, скороспелость, засухоустойчивость, технологичность, а также качественные показатели – содержание белка, жира, жирных кислот и снижение уровня антипитательных веществ (ингибиторов трипсина).
Для повышения этих показателей используются как традиционные методы селекции, так и современные подходы – биотехнологические, генетические, физиологические исследования, а также комплексный химический анализ семян на содержание белка, жиров, жирных кислот, железа, серы и других важных элементов.
Такой комплексный подход уже позволил создать ряд перспективных сортов сои:
Алуа – скороспелый, засухоустойчивый, фотонейтральный;
Ай Сауле – позднеспелый, высокоурожайный, устойчивый к осыпанию;
Милка – с высокими органолептическими свойствами, идеально подходит для производства тофу;
Елмерей – солеустойчивый, позднеспелый и высокоурожайный.
Сегодня в Республике Казахстан официально допущены к использованию 22 сорта сои, созданные в Казахском НИИ земледелия и растениеводства. Эти разработки укрепляют продовольственную безопасность страны и открывают новые перспективы для развития аграрного сектора.
Жапон ғалымдарын қабылдау
Бүгін Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтына Жапониядан арнайы делегация келіп, институт жұмысымен танысты. Қонақтарды институттың басқарма төрайымы Шолпан Бастаубаева жылы қарсы алып, мұндай кездесулер Қазақстан ауыл шаруашылығына озық технологияларды енгізуге және халықаралық ынтымақтастықты дамытуға ықпал ететінін атап өтті.
Делегация құрамында:
доктор Катсунори Танака, Хиросаки университетінің қауымдастырылған профессоры,
доктор Сатоши Фуджито, NARO көкөніс және жеміс шаруашылығы институтының аға ғылыми қызметкері,
доктор Фан Мио Ван, NARO генетикалық ресурстар орталығының зерттеушісі.
Қонақтар институттың генқорымен, зертханаларымен танысты. Жапон ғалымдары өсімдіктердің генетикалық ресурстарын сақтау және пайдалану бағытындағы ынтымақтастықтың Қазақстан мен Орталық Азия елдері үшін маңызы зор екенін атап өтті.
Доктор Катсунори Танака NARO генбанкі бүгінде 240 мыңнан астам өсімдік үлгілерін сақтайтынын жеткізді. Олардың қатарында бидай, арпа, күріш, бұршақ тұқымдастар, көкөністер мен мал азықтық дақылдар бар. Жапония қазіргі таңда Вьетнам, Лаос, Камбоджа және Қырғызстанмен бірлескен жобалар жүргізіп жатқанын, енді Қазақстанмен де ынтымақтастықты кеңейтуге дайын екенін айтты.
Жапон делегациясы генетикалық әртүрлілікті сақтау, ауыл шаруашылық жерлерінің топырағын жақсарту және азық-түлік қауіпсіздігін нығайту мәселелеріне ерекше назар аударды.
Кездесу нәтижесінде КазНИИЗиР қызметкерлерінің бірі Жапонияға тағылымдамадан өтуге жіберілетін болды. Онда ол тұқымдарды көбейту әдістері, генетикалық коллекциялармен жұмыс және заманауи талдау тәсілдері бойынша білім алады.
Барлық шығынды жапондық тарап көтереді.
Японские учёные посетили КазНИИЗиР
Сегодня Казахский научно-исследовательский институт земледелия и растениеводства посетила делегация учёных из Японии. Гостей тепло приветствовала председатель правления КазНИИЗиР Шолпан Бастаубаева, отметив, что такие встречи способствуют развитию международного сотрудничества и внедрению передовых технологий в сельское хозяйство Казахстана.
В состав делегации вошли:
доктор Катсунори Танака, ассоциированный профессор Университета Хиросаки,
доктор Сатоши Фуджито, старший научный сотрудник Института овощеводства и плодоводства NARO,
доктор Фан Мио Ван, исследователь Центра генетических ресурсов NARO.
Учёные ознакомились с генофондом института и лабораториями. Японская сторона подчеркнула, что сотрудничество в области сохранения и использования генетических ресурсов растений может стать важным направлением для Казахстана и других стран Центральной Азии.
Доктор Катсунори Танака отметил, что генбанк NARO хранит около 240 тысяч образцов растений, включая пшеницу, ячмень, рис, бобовые, овощи и кормовые культуры. По его словам, Япония уже ведёт совместные проекты с Вьетнамом, Лаосом, Камбоджей и Кыргызстаном, и теперь намерена расширить сотрудничество с Казахстаном.
Особое внимание японские учёные уделили вопросам сохранения генетического разнообразия, улучшения почв сельхозугодий и укрепления продовольственной безопасности. Они подчеркнули, что Казахстан может внести значительный вклад в совместные исследования и получить доступ к передовым агротехнологиям.
В рамках сотрудничества планируется, что один из сотрудников КазНИИЗиР будет направлен на стажировку в Японию. Там он пройдёт обучение по методикам размножения семян, работе с генетическими коллекциями и современным методам анализа. Все расходы на перелёт и пребывание берёт на себя японская сторона.
Свежие комментарии