ҚАЗНИИЗИРДЕ ОРГАНИКАЛЫҚ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ БОЙЫНША ТӘЖІРИБЕЛЕР ЖҮРГІЗУ
Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтында (ҚазНИИЗиР) «Органикалық ауыл шаруашылығы» ғылыми бағдарламасы аясында институт тәлімбақтарында және шаруашылық жағдайында тәжірибелер жасалуда. Мысалы, «Хуторок» ЖШС модельді шаруашылығында органикалық егіншілік бойынша далалық тәжірибелер қойылды. 20 га алаңда әр түрлі дәнді дақылдар жиынтығымен (бидай, полба, спельта, арпа, дәнге арналған жүгері), бұршақ тұқымдастар мен жемдік шөптерімен демонстрациялық полигон жасалынды.Институтта органикалық егіншілік жүйесін жүргізу үшін биологиялық ауыспалы егіс жасау бойынша тәжірибелер қойылды. Мұнда топырақ өңдеудің әдістерінің, мерзімі мен тереңдігінің биологиялық агенттерді қолданумен бірге топырақтың агрофизикалық, агрохимиялық және микробиологиялық қасиеттеріне әсері зерттеледі. Тәжірибеде егістік топырақты автоматтандырылған жүйе арқылы таңдауға болатын нүктелік координаталарға бөлінген. Өнімділігі және биомассасы жоғары сидералды дақылдар таңдау үшін жаздық дәнді дақылдар, бұршақ және мал азықтық дақылдары себілді.«Органикалық ауыл шаруашылығы» бағдарламасы бойынша ғылыми жұмыс бағдарлама жетекшісі Бастаубаева Шолпан Оразқызының басшылығымен жүзеге асырылуда.
ЗАКЛАДКА ОПЫТОВ ПО ОРГАНИЧЕСКОМУ СЕЛЬСКОМУ ХОЗЯЙСТВУ В КАЗНИИЗИР
В Казахском научно-исследовательском институте земледелия и растениеводства (КазНИИЗиР) в рамках научной программы «Органическое сельское хозяйство» проводится закладка опытов в стационарах института и в условиях хозяйств. Так, в модельном хозяйстве ТОО «Хуторок» проведена разбивка опытов по органическому земледелию. На площади 20 га заложен демонстрационный полигон с набором различных сортов зерновых (пшеница, полба, спельта, ячмень, кукуруза на зерно), зернобобовых культур и кормовых трав.В институте заложены опыты по разработке биологизированных севооборотов для ведения органической системы земледелия. Здесь будет изучено влияние способов, сроков и глубины различных приемов обработки почвы в сочетании с применением биологических средств на агрофизические, агрохимические и микробиологические свойства почвы. Опытное поле разбито для автоматизированного отбора почв, координаты точек. Для подбора сидеральных культур, обладающих высоким коэффициентам продуктивности и большой биомассы посеяны яровые зерновые, зернобобовые и кормовые культуры.
ҚАЗЕӨШҒЗИ-да ҚАНТ ҚЫЗЫЛШАСЫН ЕГУ
Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтының селекциялық тәлімбақтарында қант қызылшасын егу аяқталды. Атап айтқанда 2,63 гектар алқапқа қызылшаның отандық болашағы зор және өнімді жаңа будандарын одан әрі көбейту үшін толыққанды отырғызылатын тамыржемістерін алу үшін қызылшаның ата-аналық компоненттері, яғни екі қатарда аналық және бір қатарда аталық формада егілді. Егіс үшін дәл егу жүйесімен жабдықталған заманауи пневматикалық сепкіш қолданылды.
Сондай-ақ, қағаттарда сақталған қант қызылшасының тамыржемістерін отырғызу жұмыстары жүргізілді.
ҚАЗЕӨШҒЗИ Талдықорған филиалының егістігінде қант қызылшасының 7 буданының (Ардан, Тиссерин, Бетасид, Игорь, Мелодия, Фантазия, Ақсу) тұқымы себілді. Селекционер және тұқым өсіруші ғалым К.Т.Қонысбеков институт пен филиалда қант қызылшасы питомниктерін орналастыруға жетекшілік етті.
ПОСЕВ САХАРНОЙ СВЕКЛЫ В КАЗНИИЗИР
В КазНИИЗиР в селекционных питомниках завершен посев сахарной свеклы. В частности, на площади 2,63 га посеяны компоненты маточной свеклы, т. е. две линии материнской и одна отцовская форма в целях получения полноценных посадочных корнеплодов для дальнейшего размножения перспективных и продуктивных новых гибридов сахарной свеклы отечественной селекции. Для посева использована современная пневматическая сеялка с системой точного высева.
Также проведена посадка корнеплодов сахарной свеклы, полученные из кагатного хранения.
В Талдыкорганском филиале КазНИИЗиР посеяны фабричные семена 7 гибридов сахарной свеклы (Ардан, Тиссерин, Бетасид, Игорь, Мелодия, Фантазия, Аксу). Работой по закладке питомников сахарной свеклы в институте и филиале руководил селекционер-семеновод К.Т.Конысбеков.
ҚАЗНИИЗИР-ДЕ ДӘНДІ ЖӘНЕ БҰРШАҚТЫ ДАҚЫЛДАРДЫ ЕГУ АЯҚТАЛДЫ
2021 жылы 18 сәуірде институтта жаздық дәнді және бұршақты дақылдарды себу аяқталды. Атап айтқанда, селекциялық және тұқым питомниктерінде дәнді дақылдардан жаздық бидай, жаздық тритикале, жаздық арпа мен сұлы, ал бұршақ тұқымдас дақылдардан бұршақ, ноқат және жасымық себілді. Сонымен қатар, ауыспалы егіс алқаптарына арпа дақылымен бірге жоңышқа тұқымы себілді. Мақсары дақылы бөлек танапта себіледі.
Қант қызылшасының жаңа отандық буданын сұрыптап шығару мақсатында қант қызылшасының ата-аналық формалары мен селекциялық үлгілері тамыржемістер мен штеклингтер түрінде (жылыжайдан шыққан ұсақ тамыржемістер) отырғызылды.
Тәлімі жағдайда ауылшаруашылық дақылдарын өсірудің агротехнологиясын жасау үшін мақсары, зығыр, арпа, тары, сұлы + бұршақ үш факторлы тәжірибе бойынша себілді. Бұл дақылдардан басқа тәжірибе барысында әртүрлі тыңайтқыштардың әсері мен топырақты өңдеу әдістері зерттеледі.
Қазіргі уақытта күздік дақылдарды аммиак селитрасымен қоректендіру, дақылдарды тырмалау және оларды өсімдіктерді қорғау құралдарымен өңдеу бойынша ауылшаруашылық жұмыстары жүргізілуде.
ЗАВЕРШЕН ПОСЕВ ЗЕРНОВЫХ И ЗЕРНОБОБОВЫХ КУЛЬТУР В КАЗНИИЗИР
18 апреля 2021 года в институте завершен посев яровых зерновых и зернобобовых культур. В частности в селекционных и семеноводческих питомниках из зерновых культур посеяны яровая пшеница, яровое тритикале, яровой ячмень и овес, из зернобобовых культур – горох, нут и чечевица. Кроме того, в севооборотных участках посеяна люцерна с подсевом ячменя. На отдельном участке также посеян сафлор.
С целью создания нового отечественного гибрида сахарной свеклы посажены родительские формы и линии сахарной свеклы в виде корнеплодов и штеклингов (мелких корнеплодов из теплицы).
По агротехнологии возделывания сельскохозяйственных культур в условиях богары на трех-факторном опыте посеяны сафлор, лен, ячмень, просо, овес + горох. Кроме указанных культур в опыте будут изучены влияние различных удобрений и способов обработки почвы.
В настоящее время проводятся сельскохозяйственные работы по подкормке посевов озимых культур аммиачной селитрой, боронованию посевов и обработке средствами защиты растений.
РЕКОМЕНДАЦИИ ПО ПРОВЕДЕНИЮ ВЕСЕННЕ-ПОЛЕВЫХ РАБОТ НА ЮГО-ВОСТОКЕ КАЗАХСТАНА В 2021 ГОДУ
Ученые Казахского НИИ земледелия и растениеводства (КазНИИЗиР) разработали «Рекомендации по проведению весенне-полевых работ на юго-востоке Казахстана в 2021 году» (Бастаубаева Ш.О., Хидиров А.Э., Башабаева Б.М., Жапаев Р.К., Рсалиев Ш.С., Жундибаев К.К., Дидоренко С.В., Абаев С.С., Есеркенов А.К., Омарова А.Ш., Сулейменов Е.Т., Конысбеков К.Т. – Алматы: ТОО «Асыл кітап (Баспа үйі)», 2021. – 28 с.). В рекомендации показаны особенности погодных условий осенне-зимнего и весеннего периода 2020-2021 гг., характеристики новых сортов и гибридов полевых культур, инновационные технологии в орошаемом земледелии, а также средства защиты посевов от болезней, вредителей и сорняков на юго-востоке Казахстана. Рекомендации по проведению весенне-полевых работ на юго-востоке Казахстана в 2021 году предназначены для руководителей и специалистов различных агроформирований Алматинской и Жамбылской областей.
ҚАЗАҚСТАННЫҢ ОҢТҮСТІК-ШЫҒЫСЫНДА 2021 ЖЫЛЫ КӨКТЕМГІ ДАЛА ЖҰМЫСТАРЫН ЖҮРГІЗУ ЖӨНІНДЕГІ ҰСЫНЫСТАР
Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтының ғалымдары «Қазақстанның оңтүстік-шығысында 2021 жылы көктемгі дала жұмыстарын жүргізу жөніндегі ұсыныстарды» (Бастаубаева Ш.О., Хидиров А.Е., Башабаева Б.М., Жапаев Р.К., Рсалиев Ш.С., Жүндібаев Қ.Қ., Дидоренко С.В., Абаев С.С., Есеркенов А.К., Омарова А.Ш., Сүлейменов Е.Т., Қонысбеков К.Т. — Алматы: ЖШС «Асыл кітап (Баспа үйі)», 2021. — 28 б.). Ұсыныстарда 2020-2021 жылдардағы күзгі-қысқы және көктемгі кезеңдерге арналған ауа-райының ерекшеліктері, дала дақылдарының жаңа сорттары мен будандары, суармалы егіншіліктегі инновациялық технологиялар, сондай-ақ ауылшаруашылық дақылдарын аурулардан қорғау құралдары, Қазақстанның оңтүстік шығысында зиянкестер мен арамшөптер. 2021 жылы Қазақстанның оңтүстік-шығысында көктемгі дала жұмыстарын жүргізу жөніндегі ұсыныстар Алматы және Жамбыл облыстарының әртүрлі ауылшаруашылық құрылымдарының жетекшілері мен мамандарына арналған.
ҒЫЛЫМИ ЖОБАЛАРДЫҢ ОРЫНДАЛУ БАРЫСЫН ТЕКСЕРУ ЖАЛҒАСУДА
Қазақ егіншілік және өсімдік шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтында республикалық 267 (ҚР АШМ) және 217 (ҚР ҒБМ) бағдарламалары аясындағы орындалып жатқан ғылыми жобаларды тексеру (тәжірибелерді қабылдау) жалғасуда.Бұл күндері Институттың әдістемелік комиссиясы жүгері тобын, минеральдық қоректеру және топырақ агроэкологиясы бөлімін, дәнді дақылдар бөлімін, бұршақты дақылдар бөлімін, егіс дақылдарының гендік қоры мен өсімдік қорғау бөлімін тексеріп, жүргізіліп жатқан ғылыми ізденістерге оң баға берді.
ПРОДОЛЖАЕТСЯ ПРИЕМКА ОПЫТОВ В КАЗНИИЗИР
В КазНИИЗиР продолжается комиссионная проверка полевых и лабораторных опытов (приемка опытов). Методическая комиссия института проверяет ход выполнения задач научных проектов, выполняемых по республиканским программам 267 МСХ РК и 217 МОН РК.К настоящему времени приемка опытов проведена в группе кукурузы, в отделах минерального питания и агроэкологии почв, зерновых культур, зернобобовых культур, генофонда полевых культур и защиты растений.
Свежие комментарии